ສະກົດ

- ຄວາມເຫັນ ຄື ກ. ໃນ­ພາ­ສາ­ລາວ ກໍສະ­ກົດ­ຕາມ­ສຽງ ຕົວຢ່າງ­ຄື : ຂ້ອຍ, ຊິ, ໄປ, ເມືອງ, ຊຽງ, ຂວາງ, ກັບ, ພໍ່, ຂອງ, ຂ້ອຍ, ມື້, ອື່ນ, ແຕ່, ເຊົ້າ. (ເບິ່ງ­ຄໍາເລົ່ານີ້ ມັນ­ຢູ່ໂດດດ່ຽວ ມັນຈະ­ສົມ­ບູນໃນໂຕມັນເອງ ແລະ­ລ້ວນແຕ່ເປັນ­ພາ­ສາ­ລາວ ການ­ຂຽນ­ທີ່ເຫັນ­ນັ້ນ ລ້ວນແຕ່ສະ­ກົດ­ຕາມ­ສຽງ ຂອງ­ພາ­ສາ­ລາວທີ່ເວົ້າອອກ­ມາ ເປັນ­ທາງ­ການແທ້ໆ­ ເມື່ອນໍາເອົາ­ຄໍາເລົ່ານີ້ ມາ­ປະ­ກອບ­ກັນເຂົ້າເປັນປະ­ໂຫຍກຈະ­ໄດ້­ດັ່ງ­ນີ້, ຂ້ອຍ­ຊິໄປເມືອງ­ຊຽງ­ຂວາງ­ກັບ­ພໍ່ຂອງຂ້ອຍ­ມື້­ອື່ນແຕ່ເຊົ້າ (ໄດ້­ຄໍາເວົ້າ­ປະ­ໂຫຍກ­ສົມ­ບູນ) ຄໍາເລົ່ານີ້ເມື່ອເຫັນ­ຮູບແລ້ວ ຈະ­ຮູ້ໂລດວ່າ ມັນ­ສື່ຄວາມ­ໝາຍຫຍັງ ເປັນ­ຄໍາ­ທີ່­ສົມ­ບູນໃນ­ຕົວຂອງ­ມັນ ຄືພາ­ສາ­ລາວ ເປັນ­ຄໍາດ່ຽວໆ­ ຈະ­ມີຄວາມ­ສົມ­ບູນໃນ­ຕົວຂອງ­ມັນ ຫາກເວົ້າ­ທາງ­ໜຶ່ງ ກໍກ່າວວ່າເປັນ­ຄໍາເວົ້່າ­ທີ່­ບໍຣິສຸດ ເຕັມ­ຄວາມ­ໝາຍໃນ­ຕົວຂອງ­ມັນເອງ ແລະ­ຖືວ່າເປັນ­ການ­ຂຽນ­ຕາມເຄົ້າ­ສຽງເຊັ່ນ­ກັນ. ຂ. ໃນ­ຄໍາເວົ້າ­ຕ່າງປະ­ເທດ ຈໍາເປັນຕ້ອງ­ຂຽນ­ຕາມເຄົ້າ­ສຽງ­ຂອງ­ມັນ ການ­ຂຽນ­ຕາມເຄົ້າ ບາງ­ຄໍາ­ຕ້ອງ­ການ­ອັກ­ສອນ­ພິເສດປະ­ກອບ­ການ­ຂຽນ, ບາງ­ຄໍາ­ຕ້ອງ­ການ­ການສະ­ກົດ­ພິເສດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ປະ­ສົມປະ­ເສ (ປົນ­ກັນ) ກັບ­ຄໍາໃນ­ສຽງ­ທີ່ຄ້າຍ­ຄຽງ­ກັນ ເຊັ່ນ ຕົວຢ່າງ­ຄໍາໃນປະ­ໂຫຍກ­ນີ້: - ການເວລາບອກເຖິງ­ການກະ­ທໍາບາງສ່ວນ­ຂອງມະ­ນຸດ ຫາກເຮົາມີຄວາມ­ມຸ້ງ­ຫວັງ­ທໍາ­ສິ່ງ­ນັ້ນໃຫ້­ສໍາເລັດ ຕ້ອງສ້າງ­ຄວາມ­ຊອບ­ທໍາ­ຢ່າງເໝາະ­ສົມ ບໍ່ແມ່ນ­ຊິກະ­ການ­ໝາຍໄວ້­ຊື່ໆ­ແລ້ວບໍ່ເຮັດ­ບໍ່­ທໍາ­ຫຍັງ­ຈັກ­ດີ້. (ໃນ­ຄໍາເວົ້າເທິງ­ນີ້­ມີມີຄວາມ­ຄືກັນ ຂຽນແບບ­ນີ້­ກໍໃຊ້ໄດ້ ແຕ່­ມັນ­ບໍ່ແຍກ­ຄວາມແຕກຕ່າງໃຫ້­ຜູ້ອ່ານ ຮູ້ໄດ້ວ່າ­ຄໍາເລົ່ານີ້ແຕກຕ່າງ­ກັນ­ຈັ່ງໃດ ມີຄວາມ­ໝາຍ­ຈັ່ງໃດ ເຊັ່ນ) - ກາ­ລເວລາບອກເຖິງ­ກາ­ຣກະ­ທໍາບາງສ່ວນ­ຂອງມະ­ນຸສຍ໌­ ຫາກເຮົາມີຄວາມ­ມຸ້ງ­ຫວັງ­ທໍາ­ສິ່ງ­ນັ້ນໃຫ້­ສໍາເຣັດ ຕ້ອງສ້າງ­ຄວາມ­ຊອບ­ທັມຢ່າງເໝາະ­ສົມ ບໍ່ແມ່ນ­ຊິກະ­ການ­ໝາຍໄວ້­ຊື່ໆ­ແລ້ວບໍ່ເຮັດ­ບໍ່­ທໍາ­ຫຍັງ­ຈັກ­ດີ້, (ເຮົາ­ຈະ­ເຫັນ­ຄວາມແຕກຕ່າງຢ່າງຈະ­ແຈ້ງວ່າ) ກາ­ລ (ໝາຍເຖິງເວລາ) ກາ­ຣ (ໝາຍເຖິງ­ວຽກ­ງານ), ການ (ໝາຍເຖິງ­ກໍານົດ ຫຼືຂີດ­ໝາຍໄວ້) ນອກ­ຈາກ­ນັ້ນ ຍັງ­ມີຄໍາໃນ­ພາ­ສາອື່ນໆ­ໃນ­ພາ­ສາ­ລາວຄາດວ່າ ມີຈໍານວນ 70 ສ່ວນຮ້ອຍ ຂອງ­ຄໍາເວົ້າໃນ­ພາ­ສາ­ລາວ. - ຄໍາ­ຕົວຢ່າງເທິງ­ນັ້ນ ຕ້ອງ­ການ­ຂຽນ­ຕາມແບບສະ­ກົດ­ພິເສດ (ເຄົ້າ­ສຽງ­ບໍ່ຕ້ອງ­ການ­ອັກ­ສອນ­ພິເສດ­ກໍໄດ້ ເພາະ­ໃຊ້­ອັກ­ສອນ­ທີ່­ມີ 27 ໂຕເທົ່ານັ້ນ ພຽງແຕ່ສະ­ກົດ­ພິເສດ­ຕາມເຄົ້າກະ­ພໍ), ສະ­ກົດ­ຕາມເຄົ້າມີຄວາມ­ຄໍາ­ຄັນແນວໃດ ? ຕົວຢ່າງ­ຄໍາ­ໜຶ່ງວ່າ 1. ພະ­ບາດເຈົ້າ­ສະ­ເຫວີຍໂພດ­ຍາມແລງ, ຊົງສະ­ບາຍ­ສຸກ­ບໍ່­ມີໄພຕ້ອງ ເນົາໃນຫ້ອງ­ບັນ­ທົມ­ຫຼັບ­ນິດທະ­ເນັ່ງ ສຽງເຊັງໆ­ມ່ວນແມ້ງ­ນົນ­ຕີເສບກ່ອມ­ບັນເລງ. ກ. ຫາກເຮົາບໍ່­ຮູ້­ຊັບ ຄໍາວ່າ ສະ­ເຫວີຍໂພດ (ອາດ­ໝາຍເຖິງສະ­ເຫວີຍ­ຫຼາຍເກີນ­ກໍານົດ ຄວນ­ທີ່ເຂົ້າໃຈວ່າ ສເວີຍໂພຊນ໌­-ອັນ­ໝາຍເຖິງໂພຊະ­ນາການ) ຫາກເຂົ້າໃຈຕາມ­ການ­ຂຽນ ຕາມ­ສຽງວ່າ­ສະ­ເຫວີຍໂພດ(ກິນໂພດ-ກິນ­ຫຼາຍ) ມັນ­ຊິໄປເຮັດໃຫ້­ຜູ້­ບໍ່­ຮູ້ວ່າ ເອ້.....ກິນໂພດ­ປານ­ນີ້ ຄືວ່າ­ສະ­ບາຍທ້ອງລະ­ ທັງ­ບັນ­ທົມ(ນອນ)ສະ­ບາຍ­ສຸກເສີຍໆ­ໆ­ ບໍ່­ມີຫຍັງເກີດ­ຂຶ້ນ.....(ນີ້ແລ້ວຄືຄວາມ­ຈໍາເປັນຕ້ອງ­ຂຽນ­ຕາມເຄົ້າ) ຫາກເຮົາບໍ່­ສົນໃຈຊິພັດທະ­ນາວິຊາການ ບໍ່­ຈໍາເປັນ­ຂຽນ­ຕາມເຄົ້າກໍໄດ້ ແຕ່ຄວາມ­ຮູ້ຈະ­ບໍ່­ຖືກ­ພັດທະ­ນາໄດ້ ເພາະ­ມັນຈະ­ວົນໆ­ໆ­ວາຍ­ຢູ່ແຕ່­ຄໍາເວົ້າ ຫຼັກໄວຍາກອນ­ຢູ່­ຊໍ້າໆ­ຊາກ ວັນນະ­ຄະ­ດີ ອື່ນໆ­ໆ­ ວິຊາການ­ອື່ນ­ກໍບໍ່­ຖືກ­ພັດທະ­ນາ ຫຼືພັດທະ­ນາແລ້ວກໍບໍ່­ສາມາດຈະ­ຂະ­ຫຍາຍ­ຕົວໄດ້ເພາະ­ມັນຂ້ອງໆ­ໆ­ໆ­ໆ­ຢູ່­ດັ່ງ­ ທີ່ເຫັນ) 2. ອັນ­ທີ່­ຍົກ­ຕົວຢ່າງ­ມານີ້ເປັນ­ພຽງເລັກໆ­ໆ­ນ້ອຍໆ­ໃນ­ຄໍາ ທີ່ເຮົາມີອັກ­ສອນສະ­ກົດ­ຢູ່ ບາງ­ຄໍາໃນ­ພາ­ສາອື່ນ­ທີ່­ປົນໃນ­ພາ­ສາ­ລາວຕ້ອງ­ການ­ອັກ­ສອນ­ອື່ນ ຈໍານ 14 ຕົວ ທີ່­ຂາດ­ຫາຍໄປ ຍິ່ງ­ມີຄວາມຫຍຸ້ງ­ຍາກ­ໜັກ­ກວ່ານີ້­ອີກ (ຍົກ­ຕົວຢ່າງ­ຂຽນໃຫ້ເຫັນ­ຮູບ­ບໍ່ໄດ້ ເພາະ­ບໍ່­ມີອັກ­ສອນ­ຂຽນປະ­ກອບ ແຕ່­ພໍຍົກໃຫ້ເຫັນ­ຮອຍ­ຈັ່ງ­ຊີ້) ກ. ຕົວຢ່າງວ່າ ກົດ­ໝາຍ­ຂອງເຮົາ ອາດ­ບໍ່­ສາມາດເປັນ­ກົດ­ໝາຍ­ທີ່­ດີໄດ້ ເພາະ­ສັງ­ຄົມເຮົາບໍ່ໄດ້ປະ­ຕິບັດ­ຕາມ­ກົດ­ໝາຍ, ຫາກເຮົາບໍ່ໄດ້­ທໍາ­ຕາມ­ກົດ­ໝາຍ ມັນ­ກໍກົດໜ່ວງທ່ວງ ດຶງ­ຄວາມຈະ­ເລີນ­ຂອງບ້ານເມືອງໄດ້ (ກົດ-ກົຕ ແລະ­ກົຕໝາຍ) ຂຽນຕ່າງ­ກັນຍ່ອມ­ມີຄວາມ­ໝາຍຕ່າງ­ກັນແລ.

ຕອບກັບ ແຈ້ງລຶບ