ໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມ ຫຼືພຣະລາມຊາດົກ ພາກໜຶ່ງ ຮຽບຮຽງໂດຍ : ດຣ.
ສັຈຈະດານັນຕະ ສະຫາຍ ພິມປີ ໑໙໗໓ ຂ້າພະເຈົ້າຈະກ່າຍເອົາເນື້ອໃນ
ແລະອັກສອນທີ່ໃຊ້ ໃນໜ້າທີ ໓໓ ທຸກໆໂຕ ມາແລ້ວຈຶ່ງຈະມາອະທິບາຍ
ເລື່ອງລາວທີ່ວ່າພາສາຊອດກະຈານັ້ນ, ຄວາມນີ້ພາສາຊອດກະຈາ
ຄວາມເປັນພາລາວນີ້ພາສາລາວ ຄວາມນີ້ພາສາໄທຍ໌
ຫາກເຮົາມົວແຕ່ວ່າດັ່ງນີ້ຢູ່ ແລະໃຜຢືນຢູ່ຈຸດໃດກໍວ່າຂອງຕົນຖືກ
ແລ້ວກໍວ່າຂອງຄົນອື່ນຜິດ ໃນທີ່ສຸດກໍວ່າຫາວ່າ ທ່ານເອົານໍາໄທຍ໌
ຂ້ອຍນີ້ໃຊ້ພາສາລາວຖືກ ທ່ານໃຊ້ຜິດ ຖຽງກັນໄປກັນມາ
ໃນທີ່ສຸດຜິດນໍາກັນທັງສອງ ຜົນໄດ້ຮັບຄືຊາດ.
----------------------------
- ຢ່າງໃດ ຜູ້ຂຽນ ຈະບໍ່ຢືນການວ່າວ່າຄົນນັ້ນໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາ ແລະຄົນນີ້ເວົ້າຜິດ ຄົນນັ້ນຂຽນຜິດ, ຄົນນັ້ນເວົ້າຖືກ ຄົນນີ້ເວົ້າຖືກ ເພາະຜູ້ຂຽນຍັງຢືນການຢູ່ວ່າ ຄວາມເວົ້າຂອງຄົນລາວທຸກຄວາມ ແລະສໍານຽງສຽງເວົ້າຂອງລາວທຸກທ້ອງຖິ່ນລ້ວນແຕ່ເປັນພາສາລາວ (ເວັ້ນເສັຍແຕ່ອອກສໍານຽງໄທຍ໌ ກຸງເທບເທົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງຖືວ່າຄົນນັ້ນເວົ້າໄທຍ໌ແນ່ນອນ ແຕ່ການໃຊ້ຄໍາແບບໄທຍ໌(ໃນພາສາລາວພື້ນຖານທົ່ວໄປ ບໍ່ຈັດວ່າເປັນການເວົ້າພາສາໄທຍ໌ ການເວົ້າພາສາໄທຍ໌ ໃນຄວາມໝາຍນີ້ ຄືຄົນທີອອກສຽງຕົນຄ້າຍໄທຍ໌(ສໍານຽງຈຶ່ງວ່າຄົນນັ້ນເວົ້າໄທຍ໌ ໂດຍເພາະຄົນທີ່ເວົ້າສໍານຽງກຸງເທບ) ຫາກສໍານຽງອື່ນ ລ້ວນແຕ່ໃຊ້ພາລາວທັງນັ້ນ ເຊັ່ນສໍານຽງ ທ້ອງຖິ່ນຊໍາເໜືອກຸ່ມໜຶ່ງວ່າ "ມິ" ແປວ່າບໍ່ມີ, ອັນນີ້ກໍແມ່ນຄວາມລາວໃນທ້ອງຖິ່ນ, "ມິໄຫຼ້ (ອອກສຽງຄ້າຍ ດ)"(ມິໄດ້) ແປວ່າບໍ່ໄດ້.
-----------------------------
ເນື້ອໃນ ໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມ ໜ້າ ໓໓
-----------------------------
ນ້ໍານົມນາງກວນນາຫຼວງຜູ້ເປັນແມ່ນັ້ນແລເມື່ອນັ້ນຂາທັງສອງຜົວເມັຽຈິ່ງ(໑໘)
ພ້ອມກັນຂານຄໍາພຣະຍາອິນວ່າ ເຈົ້າກູມັກໄຄ່ຢາກໄດ້ກໍຈົ່ງເອົາ ກໍຂ້າເທີ້ນ ເຜືອກໍ
ພ້ອມກັນໃຫ້ອະນຸຍາດແກ່ເຈົ້າກູແລ້ວແລ ຄັນວ່າຂາທັງສອງເຖົ້າຜົວເມັຽໃຫ້ອະນຸຍາດ
ແລ້ວ ພຣະຍາອິນກໍມີໃຈອັນຊົມຊື່ນດີມາກນັກ ແລ້ວຂາທັງສອງເຖົ້າກໍອຸ້ມ
ເອົາທ້າວລຸລລຸມາຈຸບຊົມດົມຂມ່ອມແລ້ວກ່າວວ່າ ຕາຕະ ດູຣາທ້າວລຸລລຸ
ສາຍໃຈລູກຮັກແກ່ເຜືອທັງສອງພໍ່ແມ່ ບັດນີ້ພຣະຍາອິນກໍຈັກເອົາເຈົ້າເມືອເມືອງ
ແຖນ ພັດພາກຈາກພໍ່ແມ່ນທັງສອງໃນວັນນີ້ແລນາ ຄັນວ່າເຈົ້າລົງມາເກີດໃນ
ເມືອງອິນທະປະຖານະຄອນທີ່ນີ້ ເຈົ້າຈົ່ງມາເກີດກັບດອມເຜືອພໍ່ແມ່ນທັງສອງນີ້
ເທີ້ນ ເມື່ອນັ້ນທ້າວລຸລລຸໄດ້ຍິນຄໍາພໍ່ແມ່ທັງສອງ ກ່າວເຊິ່ງຕົນສັນນີ້ ເຈົ້າກໍ
ຮ້ອງໃຫ້ ມີໜ້າອັນເຕັມໄປດ້ວຍນ້ໍາຕາຕາມພາສາເດັກນ້ອຍແລ້ວເຈົ້າຈິ່ງກ່າວ
ວ່າຂ້າແຕ່ພໍ່ແມ່ນເປັນເຈົ້າ ຜູ້ຂ້າເກີດມາໃນຊາດອັນນີ້ ກໍເປັນທຸກແທນພໍ່ແມ່ເປັນ
ເຈົ້າມາກນັກ. ເຫດວ່າບໍ່ມີຕີນແລະມືອັນຈັກຢ່າງໄປມາ ເໝືອນທ່ານທັງຫຼາຍ
ໄດ້ຂໍໃຫ້ພໍ່ແມ່ທັງສອງໃຫ້ອະນຸຍາດແກ່ຜູ້ຂ້າ ຢ່າໃຫ້ (໑໙) ເປັນບາບເປັນກໍາ ແດ່ກໍ
ຂ້າເທີ້ນ ໃນເມື່ອຜູ້ຂ້າໄດ້ລົງມາເກີດໃນຊາດໜ້ານີ້ ກໍໃຫ້ຜູ້ຂ້າມີອິດທິຣິດທີແລະຮູບ
ໂສມອັນງາມແດ່ເທີ້ນ ອັນນຶ່ງໃນເມື່ອຜູ້ຂ້າລົງມາເກີດໃນຊາດອັນໜ້ານີ້ກໍດີ ລອນ
ວ່າບໍ່ໄດ້ເກີດໃນທ້ອງແມ່ແລ້ວແລ ໄປເກີດໃນທີ່ອື່ນທີ່ໄກກໍບໍ່ຮູ້ໄດ້ແລ ເຫດວ່າຜູ້
ຂ້າຂຶ້ນເມືອເມືອງແຖນແລ້ວ ຝູງໝູ່ຊາວຜີແຖນທັງຫຼາຍ ກໍຈັກຫຼໍ່ລ້ຽງ
ຂວັນແຫ່ງຜູ້ຂ້າແລ້ວ ດັ່ງນີ້ຜູ້ຂ້າກໍຈັກມີໃຈອັນຫຼົງລືມເສັຍບໍ່ຮູ້ຈັກຍັງຊາດອັນເກົ່າໄດ້
ແລ ວ່າດັ່ງນັ້ນສ່ວນອັນວ່າຖ້ອຍຄໍາພຣະຍາອິນ ລົງມາຖາມທ້າວລຸລລຸກັບທັງ
ພຣະຍາອິນວ່າ ຈັກເອົາທ້າວລຸລລຸໜີເມືອເມືອງຟ້າເມືອງແຖນນັ້ນ ກໍລືຊາຜາ
ກົດໄປເຖິງພຣະຍາວິຣຸລຫະ ອັນເປັນເຈົ້າເມືອງອິນທະປະຖານະຄອນຫັ້ນແລ ຄັນ
ວ່າພຣະຍາວິຣຸລຫະໄດ້ຮູ້ແຈ້ງແລ້ວ ພຣະຍາຈິ່ງທັນເສນາອາມາດມາຊຸມນຸມ
ກັນໃນຜາສາດແຫ່ງຕົນແລ້ວ ພຣະຍາຈິ່ງຖາມເສນາອາມາດທັງຫຼາຍວ່າ ດູຣາ
ທ່ານທັງຫຼາຍ ສ່ວນດັ່ງທ້າວລຸລລຸຜູ້ນີ້ມັນກໍມາເກີດໃນກວນນາຫຼວງ ອັນເປັນ
ຂຸນເປັນນາຍ ເຮັດໄຮ່ນາ(໒໐) ໃຫ້ໄດ້ເຂົ້າໃສ່ເຫຼັ້ມສາງແຫ່ງເຮົາສັນນີ້ ເໝືອນດັ່ງ (ຈົບໜ້າ ໓໓)
(ຂຽນກ່າຍອອກມຈາກໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມ ຄໍາຕໍ່ຄໍາ-ຮູບຕໍ່ຮູບ)
--------
ໝາຍເຫດ : "ກວນ" ເດີມອາດຂຽນເປັນ "ກວານ" ແຕ່ໃນໜັງສືນີ້ຂຽນ "ກວນ" ກໍຂຽນໄປນໍາເພີ່ນກ່ອນ.
-------------------------
ໃນໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມພຽງໜ້າດຽວ ເຮົາຍັງພົບການໃຊ້ພາສາທີ່ແຕກຕ່າງຈາກຍຸກເຮົາໄປຫຼາຍເຖິງຂະໜາດນີ້, ອັນນີ້ເຮົາຈະວ່າ ບັນພະບູຣຸດເຮົານັ້ນ ໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາໄດ້ບໍ ? ແຕ່ເມື່ອມາສຶກສາຄັກໆແລ້ວ ບໍ່ແມ່ນຊອດກະຈາເລີຍ ຫາກແມ່ນຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງພາສາ, ສະນັ້ນ, ການທີ່ການໃຊ້ພາສາໃນໜັງສືພະລັກ-ພຣະລາມ ມີຫຼາຍຄໍາແປງຮູບມາເປັນຮູບອື່ນກະມີ ເຊັ່ນ ຈັກ, ຈິ່ງ, ເສັຽ, ກັບກາຍມາເປັນ ຈະ, ຈຶ່ງ, ສາ ເຮົາກໍບໍ່ໄດ້ວ່າການ ປ່ຽນແປງຈະບໍ່ເກີດຂຶ້ນ, ເພາະເຮົາຍອມຮັບຄວນປ່ຽນແປງເຮົາຈຶ່ງສຶກສາອະດີດ, ແລ້ວເມື່ອເຮົາຮູ້ວ່າມັນປ່ຽນແປງ ເຮົາຕ້ອງຮູ້ວ່າມັນປ່ຽນແປງມາຈາກໃສ ນັ້ນແລ້ວສໍາຄັນກວ່າການທີ່ມາບອກວ່າ "ຜູ້ນັ້ນຂຽນຜິດ ຜູ້ນີ້ຂຽນຖືກ" ຄໍາວ່າ ຈັກ ປ່ຽນມາເປັນ ຈະ ດຽວນີ້ ເຮົາມານິຍົມກັນໃຊ້ ຊິ ແທນ ຈະ ໃຫ້ບາງສໍານວນປະໂຫຍກ ແລ້ວເຮົາຈະວ່າຄົນ ໃຊ້ ຊິ "ເວົ້າຄວາມລາວ, ຄົນເວົ້າຈະ ໃຊ້ຄວາມໄທຍ໌, ອັນນີ້ບໍ່ເຫັນສົມຄວນເລີຍ, ຄວນສອນໃຫ້ຄົນເຂົ້າໃຈໃຊ້ "ຈະ" ກັບ "ຊິ" ໃຊ້ເມື່ອໃດນີ້ຈຶ່ງຈະຖືກຕ້ອງກວ່າ, ແລ້ວຈະບໍ່ຄວນຈະບອກວ່າ ຄົນເວົ້າພາສາລາວລ້ວນໆ ຫຼືພາສາທ້ອງຖິ່ນລ້ວນໆ ເປັນການໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາເລີຍ. ເຮົາຮູ້ຢູ່ແກ່ໃຈແລ້ວວ່າ ພາສາລາວມີຫຼາຍສໍານຽງ, ມີຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນ, ການໃຊ້ຄໍາ ມີອັນເໝືອນກັນ ແລະແຕກຕ່າງກັນຢູ່ແລ້ວ ເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງບໍ່ຍອມຮັບມັນ ແລ້ວຍ່ອມຮັບເອົາຄໍາທີ່ຍອດຍິ່ງ ແລະເປັນທີ່ນິຍົມ ຮູ້ຈັກແລະເຂົ້າໃຈກັນທົ່ວໄປມາເປັນພາສາໃນວົງສາຄະນາຍາດແຫ່ງຊາດ ລາວໃຫ້ຈະແຈ້ງລະ ?
- ເຮົາຈະຢັງຢືນຢູ່ໃນແນວຄິດທ້ອງຖິ່ນຂອງຕົນເອງວ່າຖືກທັງໝົດນັ້ນ ມັນເປັນໄປໄດ້ຍາກທີ່ສຸດໃນການພັດທະນາພາສາ ການທີ່ພັດທະນາ ໄດ້ດີນັ້ນ ເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າ ລາວເຮົາມີທ້ອງຖິ່ນໃຫຍ່ໆຢູ່ຕັ້ງ ໔ ທ້ອງຖິ່ນ ຄື ທ້ອງຖິ່ນເໜືອ, ທ້ອງຖິ່ນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນໃຕ້ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ແລະໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນເຮົາຍັງມີອັດຕະລັກຂອງຊຸມຊົນ ແລະເຜົ່າຊົນອີກຕ່າງຫາກ, ທັງໝົດເຮົາກໍຮູ້ແລ້ວວ່າແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນນັ້ນ ຍ່ອມມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຢ່າງລົງຕົວ, ເປັນຫຍັງເຮົາຊິບໍ່ຍອມຮັບໄດ້ວ່າ ພາສາລາວໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນນັ້ນ ຄືພາສາວົງສາຄະນາຍາດລາວ ແທນທີ່ທີ່ເຮົາຈະມາຢືນການເອົາແຕ່ທ້ອງຖິ່ນດຽວເປັນຫຼັກ ແລ້ວມາບອກວ່າອັນນີ້ຜິດອັນນີ້ຖືກລະ ?
- ຄົນລາວເຮົາ ຍ້ອນຖືອັດຄະວິໄສ ແລະອະຄະຕິວິໄສນີ້ແລ້ວ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາພາສາ ແລະອັກສອນໄປໃນທາງທີ່ຊັກຊ້າລ້າຫຼັງ ເປັນເວລາ ໗໖ ປີ (໑໙໓໕-໒໐໑໑) ເປັນຢ່າງນ້ອຍ
- ຜູ້ຂຽນຄິດວ່າ ພາສາລາວແຕ່ລະ ທ້ອງຖິ່ນ ເປັນເຄົ້າມູນຂອງພາສາລາວແຫ່ງຊາດ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງພາສາລາວ ຄືຈຸດກໍາເນີດແຫ່ງຄວາມເປັນຊາດລາວທີ່ມີເອກະລັກ ແລະພັດທະນາ, ຂ້າພະເຈົ້າຍອມຮັບໃນເຄົ້າມູນແຫ່ງພາສາລາວທີ່ປາກົດຕົວໃນ ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ ແລະຂ້າພະເຈົ້າເອງບໍ່ຍອມຮັບວ່າຄົນເວົ້າພາສາລາວລ້ວນໆ (ເຖິງມີຄໍາທ້ອງຖິ່ນປົນຢູ່ກໍຕາມ) ວ່າເປັນພາສາຊອດກະຈາ, ແຕ່ຈະຍອມຮັບໃນການຂຽນຜິດຮູບ ແລະເວົ້າຜິດສຽງນັ້ນສອດຄ່ອງກັບທິດສະດີພາສາວິບັດ ແລະອັກຂະຣະວິບັດ ອັນພາສາວິບັດ, ອັກຂຣະວິບັດ ແລະພາສາຊອດກະຈະນັ້ນ ເປັນເຊັ່ນໃດ ເປັນດັ່ງນີ້ຄື.
- ຕາມການສຶກສາ ສອບຖາມ ເລື່ອງການກໍາເນີດ ທິດສະດີດພາສາຊອດກະຈາ ແລະພາສາວິບັດນັ້ນ ຄືດັ່ງນີ້.
ກ. ຄໍາວ່າພາສາວິບັດ : ຍັງບໍ່ທັນຮູ້ໄດ້ວ່າເກີດປີໃດ ແຕ່ພໍອະນຸມານໄດ້ວ່າ ເກີດຫຼັງຈາກປີ ຄ.ສ ໑໙໓໕ ເປັນຕົ້ນມາ ເພາະໄລຍະນີ້ ເປັນຍຸກປ່ຽນແປງ ພາສາ ແລະແນວຄິດຊາດຂຶ້ນມາ(ເພາະໄລຍະນັ້ນ ມີການກະກຽມປະກາດເອກະຣາດຈາກຝຣັ່ງ) ການໃຊ້ພາສາວິບັດນັ້ນເປັນເຊັ່ນໃດ ມີຄົນເວົ້າພາສາຜິດເຄົ້າຜິດມູມ ແລ້ວກໍມີນັກຄິດໃນສະໄໝນັ້ນ ຕັ້ງກົດເກນນີ້ຂຶ້ນມາ ແຕ່ຕາມທີ່ຍິນມາ ກໍມີການຖົກຖຽງກັນຢູ່ວ່າ ການໃຊ້ພາສາວິບັດເປັນແລ້ວໃນຫຼາຍຄົນກໍໃຫ້ທັດສະນະ ແລະສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ(ຍັງບໍ່ມີການບັດທຶກໄດ້ຍິນຕາມຜູ້ເຖົ້າຜູ້ ແກ່ສະໄໝນັ້ນເວົ້າໃຫ້ຟັງຊື່ໆ) ພາສາວິບັດນັ້ນ ຄື ເວົ້າພາສາຜິດສຽງ ເຊັ່ນ ຊິອີ໋ວ ພັດອອກສຽງວ່າ ຊິອິ້ວ,(ບໍ່ແມ່ພາສາລາວ ແຕ່ມັນຕິດພັນກັບພາສາລາວນານແລ້ວ ພຽງແຕ່ຍົກຕົວຢ່າງວ່າຜິດສຽງເປັນເຊັ່ນໃດ) ຣັສມີ ອອກສຽງວ່າ ຣັດສະໝີ, ປຣັຊຍາ(ປັດຊະຍາ) ອອກສຽງປັດສະຍາ ຫຼືປາດສະຍາ ດັ່ງນີ້, ຕໍ່ມາກໍມີຄໍາວ່າ ອັກຂະຣະວິບັດ ຂຶ້ນມາອີກ ເຊິ່ງຜູ້ສັນທັດກໍຣະນີນີ້ ອະທິບາຍວ່າ ອັກຂະຣະວິບັດນັ້ນ ຄື ຂຽນພາສາພາສອນລາວທີ່ຜິດໄປຈາກ ຣາຊະບັນຍັດເລກທີ ໑໐ (ແຕ່ກໍບໍ່ມີຫຼັກຖານຂຽນໄວ້ຈະແຈ້ງ)
ຂ. ຄຳວ່າ ພາສາຊອດກະຈາ ບາງທ່ານກໍວ່າເກີດ ກ່ອນປົດປ່ອຍຈັກໜ່ອຍ, ເພາະວ່າໃນຂະນະນັ້ນ ມີຄົນລາວເຮົາ "ໜ້າຊິແມ່ນພວກໄວໜຸ່ມ"(ແຕ່ຄົນເກົ່າບອກວ່າ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ໄວໜຸ່ມ ເຫັນວ່າມີການເວົ້າໃນວົງການຣາຊະການຂະນະນັ້ນດ້ວຍ) ເວົ້າພາສາລາວຄຳໜຶ່ງ ເວົ້າພາສາອັງກິດ-ຝຣັ່ງຄຳໜຶ່ງປົນກັນ, ລັກສະນະ ເຊັ່ນນີ້ຮຽກວ່າພາສາຊອດກະຈາ (ຄືບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລ້ວນໆນັ້ນເອງ), ໄລຍະປີ ໑໙໘໙-໑໙໙໐ ຂະນະນັ້ນ ກໍເຫັນມີການກ່າວເຖິງພາສາຊອດກະຈາເໝືອນກັນ, ຈຶ່ງມີຜູ້ອະທິບາຍວ່າ ການເວົ້າຄຳລາວແທ້ໆ ທີ່ເວົ້າສຳນຽງໃດກໍຕາມ ຫຼືຄຳທ້ອງຖິ່ນໃດກໍຕາມ ບໍ່ແມ່ນການເວົ້າຊອດກະຈາ ຫາກແຕ່ວ່າການເວົ້າພາສາຊອດກະຈາ ຄືການເວົ້າພາສາລາວປົນກັບພາສາຕ່າງປະເທດ (ເຊິ່ງບໍ່ແມ່ນພາສາໃນວົງສະກຸນດຽວກັນ) ນັບແຕ່ນັ້ນມາການເວົ້າເຖິງທິດສະດີພາສາຊອດກະຈາ ກໍຄ່ອຍໆເຊົານິຍົມລົງເທົ້າບັດນີ້ແລ.
----------------------------
- ຢ່າງໃດ ຜູ້ຂຽນ ຈະບໍ່ຢືນການວ່າວ່າຄົນນັ້ນໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາ ແລະຄົນນີ້ເວົ້າຜິດ ຄົນນັ້ນຂຽນຜິດ, ຄົນນັ້ນເວົ້າຖືກ ຄົນນີ້ເວົ້າຖືກ ເພາະຜູ້ຂຽນຍັງຢືນການຢູ່ວ່າ ຄວາມເວົ້າຂອງຄົນລາວທຸກຄວາມ ແລະສໍານຽງສຽງເວົ້າຂອງລາວທຸກທ້ອງຖິ່ນລ້ວນແຕ່ເປັນພາສາລາວ (ເວັ້ນເສັຍແຕ່ອອກສໍານຽງໄທຍ໌ ກຸງເທບເທົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງຖືວ່າຄົນນັ້ນເວົ້າໄທຍ໌ແນ່ນອນ ແຕ່ການໃຊ້ຄໍາແບບໄທຍ໌(ໃນພາສາລາວພື້ນຖານທົ່ວໄປ ບໍ່ຈັດວ່າເປັນການເວົ້າພາສາໄທຍ໌ ການເວົ້າພາສາໄທຍ໌ ໃນຄວາມໝາຍນີ້ ຄືຄົນທີອອກສຽງຕົນຄ້າຍໄທຍ໌(ສໍານຽງຈຶ່ງວ່າຄົນນັ້ນເວົ້າໄທຍ໌ ໂດຍເພາະຄົນທີ່ເວົ້າສໍານຽງກຸງເທບ) ຫາກສໍານຽງອື່ນ ລ້ວນແຕ່ໃຊ້ພາລາວທັງນັ້ນ ເຊັ່ນສໍານຽງ ທ້ອງຖິ່ນຊໍາເໜືອກຸ່ມໜຶ່ງວ່າ "ມິ" ແປວ່າບໍ່ມີ, ອັນນີ້ກໍແມ່ນຄວາມລາວໃນທ້ອງຖິ່ນ, "ມິໄຫຼ້ (ອອກສຽງຄ້າຍ ດ)"(ມິໄດ້) ແປວ່າບໍ່ໄດ້.
-----------------------------
ເນື້ອໃນ ໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມ ໜ້າ ໓໓
-----------------------------
ນ້ໍານົມນາງກວນນາຫຼວງຜູ້ເປັນແມ່ນັ້ນແລເມື່ອນັ້ນຂາທັງສອງຜົວເມັຽຈິ່ງ(໑໘)
ພ້ອມກັນຂານຄໍາພຣະຍາອິນວ່າ ເຈົ້າກູມັກໄຄ່ຢາກໄດ້ກໍຈົ່ງເອົາ ກໍຂ້າເທີ້ນ ເຜືອກໍ
ພ້ອມກັນໃຫ້ອະນຸຍາດແກ່ເຈົ້າກູແລ້ວແລ ຄັນວ່າຂາທັງສອງເຖົ້າຜົວເມັຽໃຫ້ອະນຸຍາດ
ແລ້ວ ພຣະຍາອິນກໍມີໃຈອັນຊົມຊື່ນດີມາກນັກ ແລ້ວຂາທັງສອງເຖົ້າກໍອຸ້ມ
ເອົາທ້າວລຸລລຸມາຈຸບຊົມດົມຂມ່ອມແລ້ວກ່າວວ່າ ຕາຕະ ດູຣາທ້າວລຸລລຸ
ສາຍໃຈລູກຮັກແກ່ເຜືອທັງສອງພໍ່ແມ່ ບັດນີ້ພຣະຍາອິນກໍຈັກເອົາເຈົ້າເມືອເມືອງ
ແຖນ ພັດພາກຈາກພໍ່ແມ່ນທັງສອງໃນວັນນີ້ແລນາ ຄັນວ່າເຈົ້າລົງມາເກີດໃນ
ເມືອງອິນທະປະຖານະຄອນທີ່ນີ້ ເຈົ້າຈົ່ງມາເກີດກັບດອມເຜືອພໍ່ແມ່ນທັງສອງນີ້
ເທີ້ນ ເມື່ອນັ້ນທ້າວລຸລລຸໄດ້ຍິນຄໍາພໍ່ແມ່ທັງສອງ ກ່າວເຊິ່ງຕົນສັນນີ້ ເຈົ້າກໍ
ຮ້ອງໃຫ້ ມີໜ້າອັນເຕັມໄປດ້ວຍນ້ໍາຕາຕາມພາສາເດັກນ້ອຍແລ້ວເຈົ້າຈິ່ງກ່າວ
ວ່າຂ້າແຕ່ພໍ່ແມ່ນເປັນເຈົ້າ ຜູ້ຂ້າເກີດມາໃນຊາດອັນນີ້ ກໍເປັນທຸກແທນພໍ່ແມ່ເປັນ
ເຈົ້າມາກນັກ. ເຫດວ່າບໍ່ມີຕີນແລະມືອັນຈັກຢ່າງໄປມາ ເໝືອນທ່ານທັງຫຼາຍ
ໄດ້ຂໍໃຫ້ພໍ່ແມ່ທັງສອງໃຫ້ອະນຸຍາດແກ່ຜູ້ຂ້າ ຢ່າໃຫ້ (໑໙) ເປັນບາບເປັນກໍາ ແດ່ກໍ
ຂ້າເທີ້ນ ໃນເມື່ອຜູ້ຂ້າໄດ້ລົງມາເກີດໃນຊາດໜ້ານີ້ ກໍໃຫ້ຜູ້ຂ້າມີອິດທິຣິດທີແລະຮູບ
ໂສມອັນງາມແດ່ເທີ້ນ ອັນນຶ່ງໃນເມື່ອຜູ້ຂ້າລົງມາເກີດໃນຊາດອັນໜ້ານີ້ກໍດີ ລອນ
ວ່າບໍ່ໄດ້ເກີດໃນທ້ອງແມ່ແລ້ວແລ ໄປເກີດໃນທີ່ອື່ນທີ່ໄກກໍບໍ່ຮູ້ໄດ້ແລ ເຫດວ່າຜູ້
ຂ້າຂຶ້ນເມືອເມືອງແຖນແລ້ວ ຝູງໝູ່ຊາວຜີແຖນທັງຫຼາຍ ກໍຈັກຫຼໍ່ລ້ຽງ
ຂວັນແຫ່ງຜູ້ຂ້າແລ້ວ ດັ່ງນີ້ຜູ້ຂ້າກໍຈັກມີໃຈອັນຫຼົງລືມເສັຍບໍ່ຮູ້ຈັກຍັງຊາດອັນເກົ່າໄດ້
ແລ ວ່າດັ່ງນັ້ນສ່ວນອັນວ່າຖ້ອຍຄໍາພຣະຍາອິນ ລົງມາຖາມທ້າວລຸລລຸກັບທັງ
ພຣະຍາອິນວ່າ ຈັກເອົາທ້າວລຸລລຸໜີເມືອເມືອງຟ້າເມືອງແຖນນັ້ນ ກໍລືຊາຜາ
ກົດໄປເຖິງພຣະຍາວິຣຸລຫະ ອັນເປັນເຈົ້າເມືອງອິນທະປະຖານະຄອນຫັ້ນແລ ຄັນ
ວ່າພຣະຍາວິຣຸລຫະໄດ້ຮູ້ແຈ້ງແລ້ວ ພຣະຍາຈິ່ງທັນເສນາອາມາດມາຊຸມນຸມ
ກັນໃນຜາສາດແຫ່ງຕົນແລ້ວ ພຣະຍາຈິ່ງຖາມເສນາອາມາດທັງຫຼາຍວ່າ ດູຣາ
ທ່ານທັງຫຼາຍ ສ່ວນດັ່ງທ້າວລຸລລຸຜູ້ນີ້ມັນກໍມາເກີດໃນກວນນາຫຼວງ ອັນເປັນ
ຂຸນເປັນນາຍ ເຮັດໄຮ່ນາ(໒໐) ໃຫ້ໄດ້ເຂົ້າໃສ່ເຫຼັ້ມສາງແຫ່ງເຮົາສັນນີ້ ເໝືອນດັ່ງ (ຈົບໜ້າ ໓໓)
(ຂຽນກ່າຍອອກມຈາກໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມ ຄໍາຕໍ່ຄໍາ-ຮູບຕໍ່ຮູບ)
--------
ໝາຍເຫດ : "ກວນ" ເດີມອາດຂຽນເປັນ "ກວານ" ແຕ່ໃນໜັງສືນີ້ຂຽນ "ກວນ" ກໍຂຽນໄປນໍາເພີ່ນກ່ອນ.
-------------------------
ໃນໜັງສືພຣະລັກ-ພຣະລາມພຽງໜ້າດຽວ ເຮົາຍັງພົບການໃຊ້ພາສາທີ່ແຕກຕ່າງຈາກຍຸກເຮົາໄປຫຼາຍເຖິງຂະໜາດນີ້, ອັນນີ້ເຮົາຈະວ່າ ບັນພະບູຣຸດເຮົານັ້ນ ໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາໄດ້ບໍ ? ແຕ່ເມື່ອມາສຶກສາຄັກໆແລ້ວ ບໍ່ແມ່ນຊອດກະຈາເລີຍ ຫາກແມ່ນຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງພາສາ, ສະນັ້ນ, ການທີ່ການໃຊ້ພາສາໃນໜັງສືພະລັກ-ພຣະລາມ ມີຫຼາຍຄໍາແປງຮູບມາເປັນຮູບອື່ນກະມີ ເຊັ່ນ ຈັກ, ຈິ່ງ, ເສັຽ, ກັບກາຍມາເປັນ ຈະ, ຈຶ່ງ, ສາ ເຮົາກໍບໍ່ໄດ້ວ່າການ ປ່ຽນແປງຈະບໍ່ເກີດຂຶ້ນ, ເພາະເຮົາຍອມຮັບຄວນປ່ຽນແປງເຮົາຈຶ່ງສຶກສາອະດີດ, ແລ້ວເມື່ອເຮົາຮູ້ວ່າມັນປ່ຽນແປງ ເຮົາຕ້ອງຮູ້ວ່າມັນປ່ຽນແປງມາຈາກໃສ ນັ້ນແລ້ວສໍາຄັນກວ່າການທີ່ມາບອກວ່າ "ຜູ້ນັ້ນຂຽນຜິດ ຜູ້ນີ້ຂຽນຖືກ" ຄໍາວ່າ ຈັກ ປ່ຽນມາເປັນ ຈະ ດຽວນີ້ ເຮົາມານິຍົມກັນໃຊ້ ຊິ ແທນ ຈະ ໃຫ້ບາງສໍານວນປະໂຫຍກ ແລ້ວເຮົາຈະວ່າຄົນ ໃຊ້ ຊິ "ເວົ້າຄວາມລາວ, ຄົນເວົ້າຈະ ໃຊ້ຄວາມໄທຍ໌, ອັນນີ້ບໍ່ເຫັນສົມຄວນເລີຍ, ຄວນສອນໃຫ້ຄົນເຂົ້າໃຈໃຊ້ "ຈະ" ກັບ "ຊິ" ໃຊ້ເມື່ອໃດນີ້ຈຶ່ງຈະຖືກຕ້ອງກວ່າ, ແລ້ວຈະບໍ່ຄວນຈະບອກວ່າ ຄົນເວົ້າພາສາລາວລ້ວນໆ ຫຼືພາສາທ້ອງຖິ່ນລ້ວນໆ ເປັນການໃຊ້ພາສາຊອດກະຈາເລີຍ. ເຮົາຮູ້ຢູ່ແກ່ໃຈແລ້ວວ່າ ພາສາລາວມີຫຼາຍສໍານຽງ, ມີຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນ, ການໃຊ້ຄໍາ ມີອັນເໝືອນກັນ ແລະແຕກຕ່າງກັນຢູ່ແລ້ວ ເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງບໍ່ຍອມຮັບມັນ ແລ້ວຍ່ອມຮັບເອົາຄໍາທີ່ຍອດຍິ່ງ ແລະເປັນທີ່ນິຍົມ ຮູ້ຈັກແລະເຂົ້າໃຈກັນທົ່ວໄປມາເປັນພາສາໃນວົງສາຄະນາຍາດແຫ່ງຊາດ ລາວໃຫ້ຈະແຈ້ງລະ ?
- ເຮົາຈະຢັງຢືນຢູ່ໃນແນວຄິດທ້ອງຖິ່ນຂອງຕົນເອງວ່າຖືກທັງໝົດນັ້ນ ມັນເປັນໄປໄດ້ຍາກທີ່ສຸດໃນການພັດທະນາພາສາ ການທີ່ພັດທະນາ ໄດ້ດີນັ້ນ ເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າ ລາວເຮົາມີທ້ອງຖິ່ນໃຫຍ່ໆຢູ່ຕັ້ງ ໔ ທ້ອງຖິ່ນ ຄື ທ້ອງຖິ່ນເໜືອ, ທ້ອງຖິ່ນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນໃຕ້ ແລະທ້ອງຖິ່ນຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ ແລະໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນເຮົາຍັງມີອັດຕະລັກຂອງຊຸມຊົນ ແລະເຜົ່າຊົນອີກຕ່າງຫາກ, ທັງໝົດເຮົາກໍຮູ້ແລ້ວວ່າແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນນັ້ນ ຍ່ອມມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຢ່າງລົງຕົວ, ເປັນຫຍັງເຮົາຊິບໍ່ຍອມຮັບໄດ້ວ່າ ພາສາລາວໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນນັ້ນ ຄືພາສາວົງສາຄະນາຍາດລາວ ແທນທີ່ທີ່ເຮົາຈະມາຢືນການເອົາແຕ່ທ້ອງຖິ່ນດຽວເປັນຫຼັກ ແລ້ວມາບອກວ່າອັນນີ້ຜິດອັນນີ້ຖືກລະ ?
- ຄົນລາວເຮົາ ຍ້ອນຖືອັດຄະວິໄສ ແລະອະຄະຕິວິໄສນີ້ແລ້ວ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາພາສາ ແລະອັກສອນໄປໃນທາງທີ່ຊັກຊ້າລ້າຫຼັງ ເປັນເວລາ ໗໖ ປີ (໑໙໓໕-໒໐໑໑) ເປັນຢ່າງນ້ອຍ
- ຜູ້ຂຽນຄິດວ່າ ພາສາລາວແຕ່ລະ ທ້ອງຖິ່ນ ເປັນເຄົ້າມູນຂອງພາສາລາວແຫ່ງຊາດ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງພາສາລາວ ຄືຈຸດກໍາເນີດແຫ່ງຄວາມເປັນຊາດລາວທີ່ມີເອກະລັກ ແລະພັດທະນາ, ຂ້າພະເຈົ້າຍອມຮັບໃນເຄົ້າມູນແຫ່ງພາສາລາວທີ່ປາກົດຕົວໃນ ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ ແລະຂ້າພະເຈົ້າເອງບໍ່ຍອມຮັບວ່າຄົນເວົ້າພາສາລາວລ້ວນໆ (ເຖິງມີຄໍາທ້ອງຖິ່ນປົນຢູ່ກໍຕາມ) ວ່າເປັນພາສາຊອດກະຈາ, ແຕ່ຈະຍອມຮັບໃນການຂຽນຜິດຮູບ ແລະເວົ້າຜິດສຽງນັ້ນສອດຄ່ອງກັບທິດສະດີພາສາວິບັດ ແລະອັກຂະຣະວິບັດ ອັນພາສາວິບັດ, ອັກຂຣະວິບັດ ແລະພາສາຊອດກະຈະນັ້ນ ເປັນເຊັ່ນໃດ ເປັນດັ່ງນີ້ຄື.
- ຕາມການສຶກສາ ສອບຖາມ ເລື່ອງການກໍາເນີດ ທິດສະດີດພາສາຊອດກະຈາ ແລະພາສາວິບັດນັ້ນ ຄືດັ່ງນີ້.
ກ. ຄໍາວ່າພາສາວິບັດ : ຍັງບໍ່ທັນຮູ້ໄດ້ວ່າເກີດປີໃດ ແຕ່ພໍອະນຸມານໄດ້ວ່າ ເກີດຫຼັງຈາກປີ ຄ.ສ ໑໙໓໕ ເປັນຕົ້ນມາ ເພາະໄລຍະນີ້ ເປັນຍຸກປ່ຽນແປງ ພາສາ ແລະແນວຄິດຊາດຂຶ້ນມາ(ເພາະໄລຍະນັ້ນ ມີການກະກຽມປະກາດເອກະຣາດຈາກຝຣັ່ງ) ການໃຊ້ພາສາວິບັດນັ້ນເປັນເຊັ່ນໃດ ມີຄົນເວົ້າພາສາຜິດເຄົ້າຜິດມູມ ແລ້ວກໍມີນັກຄິດໃນສະໄໝນັ້ນ ຕັ້ງກົດເກນນີ້ຂຶ້ນມາ ແຕ່ຕາມທີ່ຍິນມາ ກໍມີການຖົກຖຽງກັນຢູ່ວ່າ ການໃຊ້ພາສາວິບັດເປັນແລ້ວໃນຫຼາຍຄົນກໍໃຫ້ທັດສະນະ ແລະສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ(ຍັງບໍ່ມີການບັດທຶກໄດ້ຍິນຕາມຜູ້ເຖົ້າຜູ້ ແກ່ສະໄໝນັ້ນເວົ້າໃຫ້ຟັງຊື່ໆ) ພາສາວິບັດນັ້ນ ຄື ເວົ້າພາສາຜິດສຽງ ເຊັ່ນ ຊິອີ໋ວ ພັດອອກສຽງວ່າ ຊິອິ້ວ,(ບໍ່ແມ່ພາສາລາວ ແຕ່ມັນຕິດພັນກັບພາສາລາວນານແລ້ວ ພຽງແຕ່ຍົກຕົວຢ່າງວ່າຜິດສຽງເປັນເຊັ່ນໃດ) ຣັສມີ ອອກສຽງວ່າ ຣັດສະໝີ, ປຣັຊຍາ(ປັດຊະຍາ) ອອກສຽງປັດສະຍາ ຫຼືປາດສະຍາ ດັ່ງນີ້, ຕໍ່ມາກໍມີຄໍາວ່າ ອັກຂະຣະວິບັດ ຂຶ້ນມາອີກ ເຊິ່ງຜູ້ສັນທັດກໍຣະນີນີ້ ອະທິບາຍວ່າ ອັກຂະຣະວິບັດນັ້ນ ຄື ຂຽນພາສາພາສອນລາວທີ່ຜິດໄປຈາກ ຣາຊະບັນຍັດເລກທີ ໑໐ (ແຕ່ກໍບໍ່ມີຫຼັກຖານຂຽນໄວ້ຈະແຈ້ງ)
ຂ. ຄຳວ່າ ພາສາຊອດກະຈາ ບາງທ່ານກໍວ່າເກີດ ກ່ອນປົດປ່ອຍຈັກໜ່ອຍ, ເພາະວ່າໃນຂະນະນັ້ນ ມີຄົນລາວເຮົາ "ໜ້າຊິແມ່ນພວກໄວໜຸ່ມ"(ແຕ່ຄົນເກົ່າບອກວ່າ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ໄວໜຸ່ມ ເຫັນວ່າມີການເວົ້າໃນວົງການຣາຊະການຂະນະນັ້ນດ້ວຍ) ເວົ້າພາສາລາວຄຳໜຶ່ງ ເວົ້າພາສາອັງກິດ-ຝຣັ່ງຄຳໜຶ່ງປົນກັນ, ລັກສະນະ ເຊັ່ນນີ້ຮຽກວ່າພາສາຊອດກະຈາ (ຄືບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລ້ວນໆນັ້ນເອງ), ໄລຍະປີ ໑໙໘໙-໑໙໙໐ ຂະນະນັ້ນ ກໍເຫັນມີການກ່າວເຖິງພາສາຊອດກະຈາເໝືອນກັນ, ຈຶ່ງມີຜູ້ອະທິບາຍວ່າ ການເວົ້າຄຳລາວແທ້ໆ ທີ່ເວົ້າສຳນຽງໃດກໍຕາມ ຫຼືຄຳທ້ອງຖິ່ນໃດກໍຕາມ ບໍ່ແມ່ນການເວົ້າຊອດກະຈາ ຫາກແຕ່ວ່າການເວົ້າພາສາຊອດກະຈາ ຄືການເວົ້າພາສາລາວປົນກັບພາສາຕ່າງປະເທດ (ເຊິ່ງບໍ່ແມ່ນພາສາໃນວົງສະກຸນດຽວກັນ) ນັບແຕ່ນັ້ນມາການເວົ້າເຖິງທິດສະດີພາສາຊອດກະຈາ ກໍຄ່ອຍໆເຊົານິຍົມລົງເທົ້າບັດນີ້ແລ.
ຕອບກັບ
ແຈ້ງລຶບ
ຂຽນເມື່ອ: ກ.ລ.. 25, 2011
| ມີ
ໜວດໝູ່:
